NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ BỆNH PARKINSON
Với số lượng người mắc bệnh ngày càng nhiều và chưa có loại thuốc nào có thể chữa khỏi bệnh, Parkinson là nỗi lo của rất nhiều người và được xem như căn bệnh thời đại. Do đó, việc nắm rõ các dấu hiệu bệnh để phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời là vô cùng quan trọng để cải thiện chức năng vận động.
Parkinson là gì?
Parkinson còn gọi là liệt rung, là một bệnh lý thần kinh do một nhóm tế bào nhân xám ở đáy não thoái hóa, dẫn đến thiếu hụt dopamine, một chất dẫn truyền thần kinh có thể gửi tín hiệu lên não để điều khiển vận động, làm cho người bệnh bị cứng cơ và không kiểm soát được vận động của cơ thể. Bệnh Parkinson không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và công việc thường ngày của người bệnh. Hầu hết những bệnh nhân ở giai đoạn cuối cùng đều bị mất khả năng vận động, sau đó tử vong do suy kiệt.
Được biết, bệnh được đặt theo tên của bác sĩ người Anh James Parkinson, người đầu tiên mô tả các triệu chứng của bệnh vào năm 1817.
Nguyên nhân mắc bệnh Parkinson?
Nguyên nhân gây ra bệnh Parkinson là do tế bào thần kinh dopaminergic của não giữa (cụ thể là substantia nigra hay còn gọi là chất đen) giảm hình thành và sản xuất ra chất dẫn truyền thần kinh dopamine. Tuy nhiên, cho đến nay các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân vì sao các tế bào sản sinh ra dopamine lại bị thoái hóa và chết đi.
Theo nghiên cứu mới nhất trong năm 2015, sự chuyển hóa năng lượng quá mức của ty thể thuộc vùng chất đen và những bệnh lý về đường tiêu hóa như viêm loét dạ dày, tá tràng có vai trò quan trọng trong cơ chế bệnh Parkinson.
Ai thường bị Parkinson?
Hiện nay có khoảng 6,5 triệu người trên thế giới mắc bệnh Parkinson, chủ yếu là nam giới với những dấu hiệu bắt đầu từ sau tuổi 50 và thường khởi phát ở độ tuổi từ 60 trở lên. Tuy nhiên, các thống kê gần đây cho thấy bệnh đang có dấu hiệu trẻ hóa và có khoảng 10% bệnh nhân Parkinson ở độ tuổi trên 35.
Biểu hiện của bệnh Parkinson
Biểu hiện chủ yếu của bệnh Parkinson là giảm chức năng vận động của cơ thể và các vấn đề về thần kinh, được chia thành các phạm vi sau:
- Triệu chứng về vận động: Bệnh nhân Parkinson thường xuất hiện 4 rối loạn vận động cơ bản là run, cứng, cử động chậm chạp và rối loạn cân bằng. Theo các nghiên cứu, có khoảng 30% bệnh nhân không xuất hiện triệu chứng run trong giai đoạn đầu mà thường biểu hiện vào giai đoạn bộc phát của bệnh. Run có thể xảy ra ở tay hoặc chân hoặc cả hai và thường biểu hiện rõ hơn khi người bệnh nghỉ ngơi. Các cơ bắp và xương cứng dần, có thể kèm theo những cơn đau khớp làm cho người bệnh khó khăn trong việc cử động, nét mặt đờ đẫn và ít biểu lộ cảm xúc như người bình thường. Càng ngày, biểu hiện của bệnh càng nặng khiến cho người bệnh cử động chậm chạp hơn. Trong giai đoạn cuối, người bệnh sẽ rối loạn cân bằng và rất dễ dàng té ngã.
- Triệu chứng về thần kinh: Parkinson làm trung khu thần kinh của người bệnh bị rối loạn, ảnh hưởng đến nhận thưc, tâm trạng và các vấn để hành vi.
- Các triệu chứng khác: Ngoài các triệu chứng về vận động và thần kinh, người bệnh còn biểu hiện một số triệu chứng khác như rối loạn giấc ngủ, tiểu không tự chủ được tiện, chức năng tình dục thay đổi, táo bón, giảm khả năng nhận biết mùi, khuôn mặt ít biểu cảm, thay đổi về giọng nói, hay xuất hiện các vấn đề đường ruột, tính khí thất thường.
Cần tránh gì khi bị Parkinson
Bệnh nhân Parkinson nên hạn chế các thức ăn có chứa hàm lượng protein cao, đậu tằm, đường, rượu, đồ uống chứa caffeine, socola, nước nóng… Thay vào đó, cần bổ sung các chất dinh dưỡng làm chậm tiến trình phát triển bệnh như các thực phẩm chứa nhiều magie, canxi, omega-3, dopamin và các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa. Bên cạnh đó, người bệnh nên tắm nắng mỗi ngày vì theo các nghiên cứu gần đây, vitamin D có trong nắng có thể tăng cường hormon tăng trưởng tế bào thần kinh trong não, giúp chống viêm, trẻ hóa tế bào và cải thiện tâm trạng. Đồng thời, người bệnh cần có một chế độ vận động hợp lý, nhẹ nhàng, tránh xa nơi có tiếng ồn và tránh thay đổi cảm xúc đột ngột…
Cách điều trị bệnh Parkinson
Đến nay, vẫn chưa có phương thuốc nào có thể phòng ngừa và chữa khỏi hoàn toàn bệnh Parkinson. Tuy nhiên, các loại thuốc hiện nay giúp ngăn ngừa và kiểm soát tình trạng bệnh rất tốt. Bên cạnh việc dùng thuốc, người bệnh phải thực hiện vật lý trị liệu và giữ tâm lý thoải mái để bệnh tiến triển tốt. Nếu phát hiện dấu hiệu bất thường nào, người bệnh nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa uy tín để được chẩn đoán, điều trị kịp thời và cải thiện chức năng vận động.
